De angst voor dementie en de daarmee gepaarde aftakeling maakt een actieve levensbeëindiging voor heel wat mensen een aantrekkelijke oplossing. Dit wordt mede vergemakkelijkt door de liberale wetgevingen in België en Nederland inzake euthanasie bij ondraaglijk psychisch lijden. Toch kan het fout lopen: zoals blijkt uit een recent gepubliceerd rapport van de Nederlandse toetsingscommissies voor euthanasie over de dubieus uitgevoerde levensbeëindiging van een 80-jarige dementerende vrouw door een rusthuisarts.
De vrouw met dementie werd tegen haar wil in een rusthuis opgenomen (naam en locatie niet gecommuniceerd om privacyredenen), omdat haar bejaarde echtgenoot de mantelzorg niet meer aankon. Toen de vrouw zich na de opname angstig en opstandig begon te gedragen, concludeerde de arts van het rusthuis dat ze “ondraaglijk leed” en besloot in te gaan op haar wilsverklaring betreffende haar levenseinde. Deze stipuleerde dat de vrouw zich verzette tegen een opname in een “huis voor demente bejaarden” en met euthanasie instemde “wanneer ik daar zelf de tijd rijp voor acht”. Zeven weken na de opname in het rusthuis, werd het leven van de vrouw dus actief beëindigt. Om tijdens de procedure rustig te blijven, kreeg de vrouw een slaapmiddel in haar koffie toegediend. Ondanks deze dubieuze voorzorgsmaatregel, maakte ze nog een “terugtrekkende beweging” tijdens het inspuiten van het euthanasiemiddel, waardoor de arts de familie van de vrouw verzocht om de patiënte vast te houden.
De toetsingscommissies voor euthanasie beschouwden de handeling van de arts als “grensoverschrijdend”, niet enkel omwille van het slaapmiddel in de koffie, maar ook omdat de patiënte tijdens de procedure fysieke weerstand bood. Het is al de tweede keer dat de toetsingscommissies voor euthanasie een arts hiervoor terugfluiten. De zaak werd overgemaakt aan het Openbaar Ministerie (OM) in Nederland.
Volgens Trouw-columnist Bert Keizer, verpleeghuisarts bij de Levenseindekliniek, is deze situatie typerend voor de bijna onmogelijke euthanasiepraktijk bij gevorderde dementie in Nederland. “Deze wilsverklaring had achteraf gezien echt anders opgesteld moeten worden. Want de kern is nou juist dat je in een situatie kunt komen waarin je zelf niet meer kunt oordelen. Zo gaat het in Nederland bijna dagelijks. Men wil absoluut niet naar het verpleeghuis. Dan liever dood. Maar nee, nu nog niet.”
Wilsverklaringen bieden inderdaad een vals gevoel van “controle” over ons levenseinde. Wat er vaak vergeten wordt, is dat ze slechts een momentopname zijn. Wat nu als “ondraaglijk” beschouwd wordt, wordt op latere leeftijd misschien wel aanvaardbaar? Kortom, onze toekomst is niet in rots gebeiteld. In het ergste geval kunnen wilsverklaringen fout geïnterpreteerd of misbruikt worden; een beangstigende gedachte. Misschien loont het de moeite om hier verder debat over te voeren?
Bron: trouw.nl
Recente reacties