✠ De Vuile Doek en het Donkere Avondland
Er zijn tijden waarop een volk niet merkt dat het ademt in de as van zijn eigen verleden.
Tijden waarop Vlaanderen, mijn Vlaanderen,
kijkt naar de puinen van zijn kerken,
zijn lege biechtstoelen,
zijn verkilde liturgie,
en denkt dat dit normaal is —
omdat niemand hem nog geleerd heeft hoe het anders was.
En telkens wanneer mijn hart bezwaard wordt door deze gedachte,
keert mijn geest terug naar dat ene beeld
uit De Vierentwintig Uren van de Passie van Luisa Piccarreta (Twaalfde Uur):
Jezus, geblinddoekt door soldaten.
✠ 1. Waarom ze Hem blinddoekten — een mystieke waarheid
De soldaten sloegen Hem niet terwijl ze Hem zagen.
Ze blinddoekten Hem eerst.
Want Zijn Blik deed hen beven.
Het was geen blik van oordeel,
niet eens een blik van verwijt.
Het was een blik van tederheid,
diep als de oceaan van de Eeuwige,
een blik die het hart van een mens
herinnerde aan wat het ooit was:
kind van de Vader,
ontvangen in Liefde,
bestemd voor Glorie.
Die Blik had hen kunnen ontwapenen.
Dus grepen ze naar een vuile doek,
ruw, stinkend,
een lap die niet alleen Zijn gelaat bedekte
maar ook hun geweten.
En precies dat maakte hun misdaad niet kleiner —
maar groter.
Want wie het Licht probeert te bedekken,
bekent daarmee dat hij weet dat het Licht bestaat.
Die doek was hun vlucht.
De vlucht van mensen
die niet langer kunnen verdragen
wat hen liefdevol in de ziel doorboort.
✠ 2. De soldaten van toen zijn een spiegel voor de herders van nu
En zo, met een tremor die ik niet kan onderdrukken,
zie ik dat dezelfde beweging zich herhaalt
in onze tijd —
niet door heidense soldaten,
maar door onze eigen priesters en bisschoppen,
die als herders waren aangesteld
maar nu de rol van de beulen opnemen.
Laat het duidelijk zijn:
niet allen,
maar velen die de liturgie vervormen,
banaliseren,
ongewijd maken,
en zo Christus opnieuw blinddoeken
in Zijn eigen Huis.
Hun verharde harten ontwijken Zijn Blik
door de liturgie te ontkleden
van haar sacrale schoonheid,
door tradities te verbreken
die generaties lang onze Vlaamse ziel verwarmd hebben,
door de Eucharistie te behandelen
als een sociaal ritueel
in plaats van een kosmisch Mysterie.
Zij blinddoeken Christus,
en in die daad
blinddoeken zij het volk.
✠ 3. Sociologische diagnose: een Vlaanderen dat niet meer weet wat het verloren heeft
En hier begint de sociologie haar bittere woord te spreken.
Want Vlaanderen is postseculier geworden.
Niet omdat het bewust God heeft afgewezen,
maar omdat het de ervaring van het heilige nooit meer heeft gekend,
omdat de generaties voor ons
— van Sint-Amandus tot aan de vorige ouders en grootouders —
het geloof doorgaven als zuurstof,
maar vandaag wordt die zuurstof
verstikt door priesters die het vuur zelf niet meer voelen branden.
Het volk rekent hen die schade niet eens aan.
Hoe zou het ook kunnen?
Als je nooit hebt geleerd
wat sacrale eerbied werkelijk is,
hoe zou je dan kunnen beseffen
waarvan je beroofd bent?
Hoe kun je het verlies voelen
van een schat
waarvan niemand je ooit heeft verteld
dat ze je toebehoorde?
Een volk dat nooit werd ingewijd in het heilige,
weet niet dat het heilige
door zijn eigen herders werd weggenomen.
Het volk wandelt in een nacht
die het voor schemering houdt.
✠ 4. Een generatie die denkt te heersen vanuit het graf
Sommigen onder de huidige herders
zijn ervan overtuigd
dat de keuzes die zij nu maken —
hun minimalistische liturgie,
hun theologisch relativisme,
hun experimenten met sacrale vormloosheid —
de norm zullen worden
voor alle generaties die nog komen.
Alsof zij
met de hardheid van hun hart
een Kerk kunnen nalaten die dood is,
en die als een zweepslag
zal blijven nazinderen
op de schouders van wie na hen komt.
Alsof hun nalatenschap
— puin, schulden, liturgische en morele verwarring —
tot in de eeuwen der eeuwen
bindend zal blijven.
Ze dwalen.
Zij vergissen zich.
Want niemand regeert vanuit het graf.
Behalve Christus.
✠ 5. De spirituele consequentie: Christus kent de weg uit het graf
En hier breekt de mystiek in,
hier waar sociologie haar grenzen bereikt.
Christus kent de weg uit het graf.
Hij heeft hem eenmaal bewandeld
en nooit meer vergeten.
Hoezeer sommige herders ook
de beulen lijken van Zijn Lichaam,
hoe zwaar de Passie ook weegt op de Kerk,
het graf is nooit het eindpunt van God.
De Kerk is meelijdend, ja.
Gekneusd, ja.
Verwond, veracht, verlaten.
Maar de Kerk is het Lichaam van Christus.
En dit Lichaam verrijst altijd
— soms langzaam,
soms onverwacht,
maar nooit voorgoed ten onder.
En wanneer die verrijzenis komt,
zoals zij altijd komt,
zal de Traditie weer opstaan,
zal de liturgie weer schitteren,
zal Aanbidding weer
de geur van heiligheid verspreiden
in de Vlaamse lucht.
✠ 6. Oordeel: het onze niet, het Zijne wel
De geschiedenis zal spreken.
En zij spreekt altijd met strenge tong
tegen hen die hun sacrale erfenis verwaarloosden.
Maar het oordeel van God laten wij aan God.
Ons komt slechts toe
om te bidden voor de bekering van hen
die menen geen bekering nodig te hebben.
Hun hoogmoed is het grootste gevaar —
want hoogmoed is niet van de hemel.
Hoogmoed is de rook van de hel.
En velen geloven niet in de hel.
Maar het bestaan van vuur hangt niet af
van het geloof van wie erin valt.
✠ 7. Bidden voor priesters: want geen enkele ziel staat alleen
Don Bosco fluistert mij soms toe wanneer ik bid:
“Geen enkele priester gaat alleen naar de hel en geen enkele priester gaat alleen naar de hemel.”
Want een priester draagt zielen,
soms honderden,
soms duizenden.
Zijn val is nooit alleen de zijne.
Zijn verrijzenis evenmin.
Daarom is het gebed voor priesters
geen devotie maar noodzaak.
✠ 8. Vlaanderen in schemering — en de uil van Minerva die opstijgt
Soms lijkt Vlaanderen op het uur net vóór de nacht valt:
een landschap dat zijn contouren verliest,
een volk dat zijn geheugen kwijt is.
Maar dan denk ik aan Hegel:
“De uil van Minerva neemt haar vlucht pas wanneer de schemering valt.”
Wijsheid ontwaakt
op het moment dat de duisternis begint.
Het is in de schaduw
dat het inzicht scherp wordt.
Het is wanneer wij denken
dat alles instort,
dat de Geest het fundament toont.
En misschien — ja, misschien —
zit Vlaanderen precies daar:
in de schemering
die de komst van wijsheid voorafgaat.
✠ 9. De vonk die Sint-Amandus plantte
En dan, in dat donker uur,
voel ik iets trillen onder de as:
een vonk die nooit is uitgedoofd.
Van Sint-Amandus
die onze heidense velden doorkruiste,
tot de vorige generaties
die het geloof doorgaven als brood,
ligt er een erfenis in onze grond
die niet sterft omdat mensen zwijgen.
Die vonk wacht.
Die vonk bidt.
Die vonk ademt.
En wanneer de doeken vallen,
wanneer de blinddoekers hun kracht verliezen,
wanneer men weer durft kijken
in de Ogen van Christus —
dan zal Vlaanderen wederkeren.
Dan zal het Avondland weer morgen kennen.
Dan zal de Kerk weer zingen.
Want de nacht wordt donkerder
net vóór de zonsopgang.
En Christus’ Blik
— geen doek kan Hem voor altijd verbergen —
zal opnieuw onze harten doen beven,
niet van angst,
maar van herkenning.
✠ 10. Meditatie bij het Twaalfde Uur: leren van Jezus te midden van de soldaten
In het Twaalfde Uur van De Vierentwintig Uren van de Passie zien we Jezus
niet alleen omringd door soldaten, maar ook door geweld, spot en vernedering.
Toch blijft Hij daar staan: beheerst, waardig, onverschrokken.
Als de ware God die Hij is, ondergaat Hij de slagen, de beledigingen en de verachting
zonder één ogenblik Zijn innerlijke vrede te verliezen.
De soldaten zijn ruw, onverschillig en moe; zij willen slechts hun drift botvieren en daarna rusten.
Jezus echter verandert niets aan Zijn houding: Hij laat zich niet meesleuren in hun razernij,
Hij laat Zich niet provoceren tot wraak of verbittering. Zijn stilte is geen zwakte,
maar koninklijke standvastigheid.
Dat is de spiegel die dit Uur ons voorhoudt, zeker in een tijd waarin ook wij
gekwetst zijn door het gedrag van sommige herders. Katholieken kunnen boos, verbitterd,
zelfs verzuurd raken. En naar menselijke logica is dat begrijpelijk:
wie de misbruiken, de liturgische vervormingen en het verraad aan de Traditie ziet,
voelt zich bestolen. Maar het Twaalfde Uur nodigt ons uit om niet te blijven steken
in die bitterheid.
In de overwegingen bij dit Uur wordt gezegd dat standvastigheid de deugd is
die laat zien of God werkelijk in ons regeert: wie standvastig blijft in het goede,
in het lijden én in het handelen, bewaart een diepe vrede en biedt Christus een ruimte
waar Hij Zijn genaden in kan uitstorten. Wie daarentegen onstandvastig wordt,
geïrriteerd en wispelturig, verkleint die ruimte.
Daarom stelt dit Uur ons een pijnlijke maar heilzame vraag:
blijven wij bij Jezus wanneer Hij geslagen wordt, of raken wij alleen maar geërgerd,
klagen wij, en verliezen wij de vrede? Willen wij dat Hij in ons rust vindt,
dan moeten we Hem omringen met Zijn eigen standvastigheid en Hem toelaten
om onze verontwaardiging om te vormen tot offer.
Dit betekent niet dat we misbruik en verraad goedpraten. Integendeel:
we mogen en moeten het kwaad benoemen. Maar het Twaalfde Uur laat zien
hoe wij dat moeten doen: niet als verbitterde rechters,
maar als leerlingen van de Gekruisigde, die onze pijn en verontwaardiging
aanbieden als materiaal voor redding van zielen. We laten ons niet verlagen
tot de hardheid van hart die we hekelen, maar kijken naar Hem die
midden in de soldaten blijft staan als Vrede zelf.
De tekst van dit Uur eindigt met een gebed dat precies deze beweging samenvat:
onze eigen pijn niet laten omslaan in haat of cynisme, maar haar verenigen
met Zijn Liefde, opdat ze vruchtbaar wordt voor anderen.
“Mijn Jezus, grenzeloze Liefde, geef Mij die Liefde en laat elke pijn die ik doorsta zielen leiden naar U.”
Dit is de weg die ons wordt getoond: niet ontkennen wat er misgaat in de Kerk,
maar onze wonden zo met de Zijne verbinden dat ze bronnen van genade worden
voor Vlaanderen en voor de hele Kerk. Zo worden wij, ondanks alles,
geen slachtoffers van de Vuile Doek, maar mede-werkers van het Licht
dat geen doek ooit kan doven.
1. Haatreacties en reacties met vloek- en scheldwoorden zijn niet toegestaan.
2. "Trollen" is verboden. Dit forum is bedoeld als ontmoetingsplaats waar inhoudelijke reacties worden gegeven op een artikel, of waar meningen kunnen worden uitgewisseld, niet om te trollen. Bij herhaaldelijke overtredingen zal de gebruiker worden geblokkeerd.
3. Anonieme gebruikersnaam is toegelaten. Registreren kan hier.
4. Katholiek Forum wil een beleefd, doch ongecensureerd platform aanbieden en is daarom volstrekt niet aansprakelijk voor de inhoud van de reacties.