Of hoe Trump’s adviseur Stephen Bannon een vertrouweling werd van conservatieve katholieken in Rome.
ROME — Toen Stephen K. Bannon nog steeds aan het hoofd stond van Breitbart News, bezocht hij het Vaticaan om de heiligverklaring van Johannes Paulus II te coveren en wat te netwerken. Hoog op zijn lijst stonden onder andere de ultraconservatieve Amerikaanse Kardinaal Raymond Burke, die zich openlijk tegen het beleid van Paus Franciscus had geuit. In één van de voorkamers van de kardinaal, tussen de religieuze kunst en de boekenrekken, voelden Kardinaal Burke en Dhr. Bannon — nu één van de sleutelfiguren in het anti-establishment entourage van Trump – zich al snel verbonden door hun gedeelde wereldbeeld. Ze zagen de Islam als een bedreiging voor het Westen, verzwakt door de erosie van traditionele Christelijke waarden, en beschouwden zichzelf als onterecht uitgesloten door een wereldvreemde politieke elite.
Zielsverwanten ontmoeten elkaar
“Wanneer je in de andere een zielsverwant herkent, die veel heeft opgeofferd om trouw te blijven aan zijn principes en die dezelfde soort culturele strijd heeft gevoerd – ook al was dit op een ander niveau – dan is het niet verbazend dat er toenadering ontstaat,” aldus Benjamin Harnwell, een vertrouweling van Burke die de ontmoeting in 2014 organiseerde.
Hoewel Trump, tweemaal gescheiden en bekend om zijn wilde verhalen over het betasten van vrouwen, niet meteen een voor de hand liggende bondgenoot is voor traditionalisten in het Vaticaan, zien velen zijn verkiezing en de blitzcarrière van Bannon als een belangrijke doorbraak met potentieel om politieke verhoudingen te veranderen.
Bannon heeft niet alleen toenadering gezocht tot de extreem rechtse partijen, die regeringen overal in West-Europa omver dreigen te werpen, maar zich dus ook geallieerd met personen binnen de Rooms-Katholieke Kerk die kritisch staan tegenover het beleid van Paus Franciscus. Velen onder hen delen het wantrouwen van Bannon en zien de Paus als een gevaarlijk misleide en mogelijk “socialistische” kerkleider. Inderdaad, Franciscus heeft heel wat traditionalisten, waaronder Kardinaal Burke, gemarginaliseerd of gedegradeerd. Bovendien heeft de inclusieve agenda van de Paus rond migratie, klimaatverandering en armoede hem een ongehoorde internationale populariteit gebracht, vooral in progressieve kringen. Ondertussen zijn we echter ontwaakt in een nieuwe wereld, waarbij Franciscus een eenzamere figuur is geworden: zijn sterke bondgenoot in het Witte Huis, Barack Obama werd namelijk vervangen door Trump en zijn nieuwe ideologische guru, Stephen Bannon.
Trump als “game changer”
Voor vele ideologische tegenstanders van Franciscus binnen en buiten het Vaticaan, die de Paus zien als een meedogenloze machtsfiguur achter een façade van vaderlijkheid, zijn deze nieuwe, onrustige tijden, een uitgelezen kans om de “rampzalige” pauselijke agenda te doen ontsporen. In President Trump, en vooral in Bannon, zien de “Rad Trads” — of radicale traditionalisten — een alternatieve leider die zal opstaan voor de traditionele Christelijke waarden en tegen de bedreiging van de Islam.
“Er zijn heel wat thema’s waarbij ik akkoord ga met de Paus, en als loyale katholiek wil ik geen tijd verspillen aan discussies rond thema’s waarover de Paus zijn mening toch nooit zal veranderen”, zei Harnwell over een bord canelloni. “Ik vind het zinvoller om mijn tijd door te brengen in constructieve samenwerking met Steve Bannon.”
Hij verduidelijkte, dat het hier om zijn persoonlijke mening gaat en niet die van het “Institute for Human Dignity“, de conservatieve katholieke organisatie die hij heeft opgericht. Harnwell benadrukte ook dat hij de doelstellingen van de Paus, inzake vrede en armoedebestrijding, belangrijk vindt, maar enkel van mening verschilt over de manier waarop dit moet gebeuren.
Tegen secularisering, moslimfundamentalisme, cultureel marxisme en een verwilderd kapitalisme
Een paar maanden na zijn ontmoeting met Kardinaal Burke, uitte Stephen Bannon publiekelijk zijn wereldvisies in een aantal opmerkingen tijdens een conferentie, georganiseerd door het instituut van Dhr. Harnwell op het Vaticaan.
Via een video feed vanuit Los Angeles, bekritiseerde Stephen Bannon, zelf een katholiek, de wijdverspreide secularisering, de existentiële dreiging van de Islam en een vorm van kapitalisme die zich heeft afgekeerd van de morele grondvesten van het Christendom.
De conferentie werd positief ontvangen vanuit conservatieve hoek, vooral omwille van haar expliciete promotie van Bannon’s visie. Minder bekend is Bannon’s strategische werk om contacten te leggen met personen die zijn rechtse theologische interpretaties en visies als “Church Militant” delen. Bannon’s gezicht, redevoeringen en steun aan Harnwell als “de slimste kerel van Rome” zijn prominent aanwezig op de website van Harnwell’s stichting. Trump’s adviseur heeft per e-mail contact gehouden met Kardinaal Burke, volgens Harnwell, die na zijn lunch van plan was kort binnen te springen op de residentie van de kardinaal. Een andere persoon die vertrouwd is met Bannon’s werk, vermeldde dat de Witte Huis adviseur persoonlijk zijn contacten in Rome had opgebeld om naar hun mening te vragen over wie zij als beste kandidaat beschouwden om ambassadeur bij de Heilige Stoel te worden voor de Trump administratie.
Tijdens zijn reis naar Rome in 2014 probeerde Bannon Edward Pentin, een bekende conservatieve journalist in het Vaticaan, te rekruteren als potentiële correspondent voor Breitbart, de bekende website die erg in trek is bij aanhangers van de alt-right, een extreem rechtse beweging die ook blanke nationalisten aantrekt.
“Hij scheen de strijdpunten waarin de Kerk verwikkeld is goed te begrijpen,” aldus Pentin, auteur van “The Rigging of a Vatican Synod?” een boek over de extreme druk die Paus Franciscus en zijn volgelingen zouden uitoefenen op hun tegenstanders. Het belangrijkste strijdpunt, volgens Pentin, is het “culturele Marxisme” dat de Kerk binnengesijpeld is.
Bannon blijft zich focussen op Rome
Sinds zijn bezoek aan Rome en ontmoeting met Kardinaal Burke — een ervaring die een sterke indruk bij Bannon heeft nagelaten volgens Daniel Fluette, Breitbart’s hoofdproducent — is Trump’s ideologische strategist zijn aandacht blijven focussen op Rome. Bannon keerde terug naar de US om de documentaire “Torchbearer” te regisseren waarin “Duck Dynasty”-ster Phil Robertson nadenkt over de apocalyptische gevolgen van een eroderend christendom. Bannon zocht ook opnieuw contact met oude vrienden, zoals Breitbart’s uiteindelijke correspondent in Rome, Thomas Williams.
Als voormalige priester, vertelde Williams, dat hij met Bannon heftige discussies had over de geloof die de Paus al dan niet zou hebben in een extreem-linkse versie van de bevrijdingstheologie. Bannon noemde de Paus een “socialist/communist”, terwijl Williams hem meestal verdedigde. Recente uitspraken door Paus Franciscus, hebben Williams echter kunnen overtuigen, dat “Steve uiteindelijk gelijk had. Dat gebeurt wel vaker bij hem.”
Bannon’s persoonlijke mening over de Paus, kwam ook af en toe publiekelijk aan de oppervlakte. Op 23 mei, discussieerden Bannon en Williams op het radio programma Breitbart News Daily over een Breitbart artikel over de nieuwe Londense burgemeester, met volgende titel “Paus verheugd over verkiezing van Sadiq Khan, en vol lof over de massamigratie van Moslims naar Europa”. Volgens Bannon, lijkt het wel of de Paus “de werkende mens in Italië, Europa, etc laat opdraaien voor de gevolgen van de migratie”. Maakt de Paus deel uit van de globalistische elite, vroeg Bannon zich af, “of is hij er slechts 2 of 3 stappen van verwijderd?”
Kritiek tegen Paus gaat ondergronds
Vele critici van Paus Franciscus, zouden soortgelijke meningen hebben, maar zouden vaak zwijgen uit angst voor represailles door de Paus, die, volgens hen, in het Vaticaan overal ogen en oren heeft.
Recentelijk, doken er in Rome anonieme posters op met een nors uitziende Paus en de slogan “Waar is uw barmhartigheid?” Ze waren bedoeld om het negeren van clerici en kardinalen door de Paus te bekritiseren.
Conservatieven en traditionalisten in Rome verdelen ook een satirische versie van de officiële krant van het Vaticaan: de Osservatore Romano, waarin er gespot wordt met Franciscus. Of ze plaatsen een YouTube video online, met kritiek rond de Paus en zijn exhortatie over liefde in de familie, “Amoris Laetitia,” voor vele traditionalisten het eerste salvo van Franciscus tegen de kerkelijke leer. Op de melodie van “That’s Amore,” zingt een gefrustreerde Youtuber, “Wanneer zullen we bevrijd worden van deze gruwelijke tirannie, dat is Amoris” en “We leven al 4 jaar in een klimaat van angst, dat is Amoris.”
Kardinaal Burke steekt zijn nek uit en verbrandt zich
Kardinaal Burke — overtuigd van het feit dat “Amoris Laetitia”, de exhortatie van de Paus, de deur opende voor het uitdelen van de communie aan gescheiden en buiten de Kerk hertrouwde katholieken en dus formeel gecorrigeerd moest worden — is ongewoon open geweest in zijn kritiek op Paus Franciscus. Kardinaal Burke en Bannon wensten geen commentaar te geven in het kader van dit artikel. Een paar weken geleden, besloot de Paus Kardinaal Burke van zijn overblijvende institutionele verantwoordelijkheden te ontslaan, naar aanleiding van een schandaal binnen de bijna duizendjarige ridderorde van Malta. De kardinaal had er een “garagepost” gekregen als contactpersoon van het Vaticaan.
De Paus ontsloeg de grootmeester van de ridderorde wegens ongehoorzaamheid. Volgens een invloedrijke bron binnen de orde, ontstond de indruk dat de grootmeester onder de invloed stond van Kardinaal Burke, omdat hij macht uitstraalde, die hij vooral ontleende aan de steun die hij ondervond van de Trump administratie.
Kardinaal Burke was een voorvechter geworden van conservatieven in de Verenigde Staten. Onder Bannon, werd de Rome-correspondent van Breitbart News aangemoedigd om positieve commentaar over de kardinaal te schrijven. Tijdens een bijeenkomst voor de recente anti-abortus Mars voor het Leven in Washington, ontving Kardinaal Burke de “Nail Award” (Nagelprijs): een ingekaderde replica van de nagel die gebruikt werd om de voeten van Christus aan het kruis te houden. Volgens John-Henry Westen, redacteur van LifeSiteNews, die de prijsuitreiking aankondigde, wordt deze prijs uitgereikt aan Christenen “die een mes in de rug kregen”.
Progressieven in het Vaticaan niet onder de indruk
Ondanks Bannon’s invloed in Rome, zijn Kardinaal Burke en andere traditionalisten niet bepaald in opmars in het Vaticaan.
Pater Antonio Spadaro, sj, redacteur van de Civilta Cattolica en een vertrouweling van de Paus, verwierp de kritiek van deze conservatieven als het product van een luidruchtige, maar verder onbeduidende groep. Hij was ook helemaal niet onder de indruk van het effect van de verkiezing van President Trump op de status van de tegenstanders van Paus Franciscus in het Vaticaan, en voegde er zelfs aan toe, dat het hier vooral om “image building” en “propaganda” ging. De Paus zou volgens Pater Spadaro geen tijd willen verliezen aan onnodige discussies met personen die hem willen ondermijnen. “Hij gaat vooruit, en vooral snel vooruit.”
Spadaro voegde eraan toe dat Trump’s immigratiestop vanuit bepaalde Moslimlanden in vlijmscherpe tegenstelling stond met de visie van de Paus op eenheid en vrede. De Paus doet er alles aan, volgens Pater Spadaro, om de door Islamitische en Christelijke fundamentalisten gewenste botsing tussen beschavingen te stoppen.
Paus Franciscus is inderdaad helemaal niet van plan om het rustiger aan te doen. Slechts dagen na de verkiezing van Trump, werden in de St. Pietersbasiliek nieuwe kardinalen gecreëerd, door de Paus geselecteerd op basis van hun steun aan een inclusieve Kerk, ver verwijderd van de visies van Stephen Bannon of Kardinaal Burke.
“Het gaat hier niet enkel om het aantrekken van nieuwe mensen die zoals hij denken,” verklaarde Kardinaal Blase Cupich van het invloedrijke bisdom Chicago na de ceremonie over de Paus. “Hij is de Kerk aan het omvormen op een manier die ons aanzet om onze oude werkwijzen in vraag te stellen.” Deze transformatie werd duidelijk later op de avond, toen de oude conservatieve garde, de nieuwe kardinalen kwam begroeten.
João Braz de Aviz, een andere invloedrijke kardinaal die de Paus nabij is, liep rond in eenvoudige priesterkledij, het equivalent van burgerkledij in een zee van soutanes. Wanneer hem gevraagd werd of de verkiezing van President Trump de bondgenoten van Dhr. Bannon in het Vaticaan zou kunnen versterken en de Paus zo in een conservatievere koers zou kunnen dwingen, haalde hij zijn schouders op.
“De leer is veilig,” zei hij, en voegde eraan toe dat de Kerk zich in de eerste plaats moest inzetten voor de armen. Kardinaal Braz de Aviz benadrukte dat het de plicht was van zijn traditionalistische collega’s om de heilige Petrus te dienen, wiens autoriteit aan de pausen werd overgedragen. “En vandaag is Franciscus onze Petrus.”
Bron: New York Times, door Jason Horowitz: Steve Bannon Carries Battles to Another Influential Hub: The Vatican
Recente reacties