Kerstfeest als de grootste feeststemming in de gezinnen

Eeuwenlang bracht het Kerstfeest de grootste feeststemming in de gezinnen en in heel de maatschappij met originele kerstversieringen en flikkerende lichtjes, kerstliederen uit alle landen, aangrijpende verhalen en gedichten rond de kerstboom met kerststal. Ze gaven aan het private en openbare leven een ongekende diepte en drukten de onuitroeibare hunkering uit van de mensheid naar verlossing en vrede.

Al is de nood aan vrede en heil in onze wereld groter dan ooit, de kerststemming in de samenleving is nu sterk verminderd. Ook bij christenen is niet alleen de kerstsfeer maar tevens het besef van het unieke kerstgebeuren zelf aan het verdwijnen.

Met het fris en helder geloof van een bekeerling en de beeldrijke taal van een groot schrijver heeft de Engelse letterkundige Gilbert Keith Chesterton (1874-1936) het goddelijk mirakelspel van Kerstmis in al zijn grootheid opnieuw doen herleven. Zijn boek “De eeuwige mens” toont eerst: “De mens in het hol”. Vervolgens legt hij uit hoe ook God een holbewoner werd: “God in de grot”.

In Bethlehem hebben de uitersten elkaar ontmoet. Een hulpeloos Kind met onbeperkte macht werd daar geboren. En dit gebeurde niet op het wereldtoneel maar geschiedde als het ware “onder de wereld”. Het eerste bedrijf van het goddelijk treurspel vond plaats op een niet verhoogd en niet verlicht podium, waarvan zelfs het gordijn was neergelaten. “In het geheim van Bethlehem was het de hemel die zich onder de aarde bevond”. En deze “revolutie” werd ontdekt door gewone mensen uit het volk, zoals de herders: “…omdat hun geest het minst was besmet en verkild door de spitsvondigheden van de filosofieën en het bederf van de overbeschaving”. Ja, deze herders hadden hun Herder ontdekt. De plaats waar zij Hem vonden was geen campus van een universiteit of een academie maar “een plaats waar dromen waarheid werden”. In de verschillende landen worden de herders voorgesteld met de kleding, en in de omgeving van de plaatselijke bevolking. Denk maar aan de grote Vlaamse dichter en schrijver Felix Timmermans (+ 1947) en zijn “Kindeken Jezus in Vlaanderen”, dat toen in zovele parochies als kerstspel werd opgevoerd. En de meesten van ons beseffen wel “hoe waar deze dwaling is”, hoe wijs, christelijk en katholiek. Bovendien komt hier ook het beste van de mensheid samen. Met de wijsgeren uit oosterse landen, “gekroond met de majesteit van koningen en bekleed met de geheimzinnigheid van wichelaars”: de wijsheid komt naar haar bron. Het hadden Confucius, Pythagoras, Aristoteles of Plato kunnen zijn. Ze vertegenwoordigen het zoeken van de oude leer naar de diepste waarheid, naar God. Boeddha zou “uit zijn onpersoonlijk paradijs gekomen zijn” om een Persoon te aanbidden en Confucius “zou de tempels, waar hij zijn voorvaderen vereerde, verlaten om te komen knielen voor een Kind”. En het is dit Kind dat de heidense deugden en heidense overtuigingen aantrekt, want “de kerk bevat wat de wereld niet bevat”. Moderne pogingen van syncretisme brengen vele geesten in vervoering. Theosofen willen een parlement van godsdiensten samenroepen en bouwen een pantheon voor de hereniging van alle volken. Moslims, hindoes, boeddhisten, tolstojaanse vredesapostelen, troubadours zoals Franciscus, Calvinisten en Quakers… allen samen in één wereldgodsdienst. Helaas, “ze kunnen nooit iets groters maken dan het Credo”, zonder dat ze het verminken. Ze verwijderden namelijk altijd iets wezenlijks uit het kerstgebeuren en het was niet iets goddelijks maar meestal iets menselijks: de Moeder, de herberg, de herders, de wijzen of de soldaten van koning Herodes. Hun pantheon diende slechts voor een club van waanwijzen. De christenen weigerden resoluut Jezus Christus in dezelfde rij te plaatsen en “dat was het keerpunt van de geschiedenis”, want hierdoor werd belet dat de wereld zou sterven “aan de breedheid van opvatting en aan de verbroedering van alle godsdiensten”. Onbeperkte tolerantie leidt immers naar de grootste dictatuur. De katholieke geloofsbelijdenis is veel meer dan wijsbegeerte. Ze is, zoals geen enkele andere godsdienst katholiek, nl. universeel, voor alle mensen van alle tijden. De herders vertegenwoordigen het joodse volk, de wijzen alle andere volken. Samen vormen ze de twee-eenheid van de Kerk van Jezus Christus.

Kerstmis is echter niet alleen zalige vreugde, zoals “een brahmaanse vredesconferentie” of een “Scandinavisch winterfeest”. Het is feestvreugde in een loopgraaf. Het klokkengelui van middernacht heeft iets van de klank van zware kanonnen van een pas gewonnen veldslag. De mystieke figuren in het mirakelspel zijn de Moeder en de engelen, maar er is ook de dreiging van Herodes, die een oproep is tot voortdurende waakzaamheid. Kerst Iconen drukken dit uit doordat de kribbe al de vorm van een doodskist heeft. Het hoogste en meest waardevolle kan slechts verkregen worden “vanuit de diepte vanuit strijd”. Toen Christus geboren werd, nam de Olympus, de woonplaats van Zeus, nog steeds de plaats van de hemel in. ”De wijsbegeerte zat nog op haar verheven gestoelte en zelfs op de tronen van de koningen, toen Christus geboren werd in de grot en het christendom in de catacomben” We mogen de optimisten de beschaving niet laten verwisselen met weldoend comfort. Herodes blijft op post als de blijvende bedreiging voor de strijdende Kerk. En de grot is niet alleen de plaats van Jezus’ geboorte maar ook van zijn dode lichaam.

Het katholieke kerstgebeuren bevat volgens Chesterton drie verschillende en tegengestelde elementen, die alleen maar in de Kerstnacht tot eenheid gemaakt kunnen worden. Er is vooreerst het instinctmatige, onuitroeibare menselijke verlangen naar een hemel als naar een vaderhuis. Zovele dichters en scheppers van mythen doorheen de eeuwen beschreven een sprookjesland als hun verlangen naar een heiligdom van een god of naar een verblijf voor gelukzaligen. Het tweede element is een wereldbeschouwing die alle filosofieën ver overtreft en zich richt tot alle soorten mensen in alle mogelijke gemoedsgesteltenissen. Ze is tegelijk veelzijdig, gevoelig en veelomvattend. Ze beschouwt de wereld, niet door één enkel venster zoals de oude stoïcijn of de moderne agnosticus maar door honderd vensters tegelijk. Het derde element is de uitdaging voor de strijd. Het christendom spreidt zijn armen wijd open voor iedere goede gedachte en elk waardig initiatief maar zet zich schrap en bekleedt zich met “een ondoordringbaar harnas voor iedere vorm van dwaling”. Kortom, het kerstgebeuren is tegelijk “algemeen en énig”. Geen andere geboorte van een god of van een godsdienst stichter lijkt in de verste verte op de Kerstnacht. Wie dit ontdekt, weet zich gedwongen “een beter mens” te worden. Alles wat in ons voorbijgaande vertedering is, wordt dan “een eeuwige ontroering”.

identicon

Auteur:Pater Daniel Maes

Pater Daniel Maes is de proost van het Katholiek Forum. De Vlaamse pater Daniël Maes (°1938) leeft in Syrië, in het zesde-eeuwse Mar Yakub klooster in het stadje Qara, 90 kilometer ten noorden van de hoofdstad Damascus. Pater Daniel aanvaardt het gezag van de huidige Syrische president die in 2021 massaal door zijn volk herkozen werd voor een vierde ambtsperiode van 7 jaar en daarna in heel het land ook spontaan werd gevierd. Verder aanvaardt hij dat een land het recht heeft bevriende naties ter hulp te roepen om het buitenlands terrorisme tegen zijn volk te bestrijden.

7 commentaren op “Kerstfeest als de grootste feeststemming in de gezinnen

  1. Fritz Vincken was een Duitse jongen van twaalf jaar oud. Hij verbleef met zijn moeder Elisabeth in een kleine berghut in een bos in de Belgische Ardennen. Zij woonden daar in 1944, tijdens de ergste gevechten van de Slag om de Ardennen. Zijn vader had hen verborgen in de afgelegen berghut over de Belgisch-Duitse grens nadat de bakkerij en het huis van de familie waren verwoest tijdens geallieerde bombardementen in Aken. Terwijl Fritz’ vader brood bakte voor de Duitse soldaten aan het front, hadden Fritz en zijn moeder weinig te eten, behalve wat ze zelf konden verzamelen.

    Op een ijskoude kerstavond, terwijl ze zich inspanden om het artillerievuur in de verte te negeren en een schamele maaltijd bereidden van een magere haan en wat aardappelen, werd er luid op de deur geklopt. Fritz’ hart maakte een sprongetje omdat hij dacht dat het zijn vader was die eindelijk terugkeerde om met hen kerstavond te vieren. In plaats daarvan waren het drie Amerikanen van de 121st Infantry, 8th division, allemaal met bevriezing en één ernstig gewond. “Mijn moeder kende de straf voor het herbergen van de vijand,” herinnerde Fritz zich, “maar toen ze in de ogen van de jonge Amerikanen keek en zag dat er één van hen zwaargewond was, opende ze de deur en liet ze binnen.” Ze voegden wat aardappelen toe aan de stoofpot voor hun vermoeide, hongerige gasten en verzorgden de schotwond van de Amerikaan zo goed als ze konden, en omdat de soldaten geen Duits spraken en de Vinckens geen Engels, vertrouwden ze op handgebaren en gebroken Frans voor de communicatie.

    Plots werd er opnieuw van buiten gebonkt op de berghut. Toen Elisabeth voorzichtig de deur van de hut opende, trof ze vier verkleumde Wehrmacht-soldaten aan die op zoek waren naar een schuilplaats. “Ik was bijna verlamd van angst,” vertelde Fritz, “want hoewel ik een kind was, kende ik die harde oorlogswet: iedereen die de vijand hulp en steun biedt, wordt neergeschoten.” Had iemand anders de deur geopend op die ijskoude kerstavond in 1944, dan hadden de slagvelden van de Ardennen vrijwel zeker meer slachtoffers geëist. In plaats daarvan nam Elisabeth de situatie onder controle, wenste de jonge Duitsers een “Fröhliche Weihnachten” en nodigde hen binnen uit voor eten en rust maar wel op twee voorwaarden: (1) dat ze hun wapens buiten zouden laten en (2) dat ze haar kerstgasten zouden respecteren. “Ze herinnerde hen er ook aan dat het kerstavond was en zei hen streng dat er hier niet geschoten zou worden. Terwijl Fritz “vol ongeloof stond te kijken”, gehoorzaamden de Wehrmacht-soldaten de vrouw. Toen liep Elisabeth Vincken terug naar de Amerikanen, die nerveus waren geworden, sprak zachtjes in een taal die ze niet konden verstaan, en pakte ook hun wapens.

    Eerst was de sfeer in de hut ongemakkelijk gespannen. Toen bood één van de Duitsers, die medisch student was geweest, de Amerikanen aan om de gewonde soldaat te helpen, die merkbaar erg zwak was door het vele bloedverlies. De Amerikanen haalden wat koffiedik en sigaretten uit een haveloos pakje, en een van de andere Duitsers bood wat restjes brood aan. Fritz voegde de weinige ingrediënten die ze hadden toe aan de stoofpot, en om het met zijn woorden te vertellen: “mijn moeder las voor uit de Bijbel en verklaarde dat er tenminste één nacht vrede zou zijn in deze oorlog. “Komm, Herr Jesus,” bad ze, “und seien Sie unser Gast.” “Er stonden tranen in haar ogen,” herinnerde Fritz zich, “en toen ik de tafel rondkeek, zag ik dat de soldaten, die vermoeid waren door de strijd, vol emotie zaten.”

    Na het diner vielen de zeven soldaten, die enkele uren daarvoor nog bittere vijanden waren geweest, zij aan zij in een diepe slaap. Toen ze de volgende ochtend wakker werden, wisselden ze kerstgroeten uit en gingen ze aan de slag om van boomtakken een geïmproviseerde brancard te bouwen voor de gewonde Amerikaan. De Duitsers adviseerden de Amerikanen een stad te vermijden die door nazitroepen was ingenomen en gaven hun een kaart en een kompas die hen terug zouden brengen naar hun vrienden. Elisabeth gaf hun wapens terug en bad: “Möge Gott Sie segnen und über Sie wachen.” Daarna schudden de soldaten elkaar de hand en gingen zij hun eigen weg.

    Voor Fritz was zijn moeder niets minder dan een heldin geweest. “De innerlijke kracht van één vrouw, die met haar verstand en intuïtie mogelijk bloedvergieten voorkwam, leerde mij de praktische betekenis van de woorden: ‘goede wil tegenover de mensheid’.”

    Fritz en zijn ouders overleefden de oorlog en omdat de jongen de Amerikanen in zijn hut als bevrijders zag, emigreerde hij uiteindelijk naar de Verenigde Staten, werd Amerikaans staatsburger en opende een eigen Duitse bakkerij in Honolulu, Hawaï. Nadat hij zijn verhaal jarenlang aan zijn nieuwe landgenoten had verteld, stuurde hij uiteindelijk de details van de wonderbaarlijke kerstavond tijdens de Slag om de Ardennen naar het populaire blad Readers Digest, en een veel groter publiek vernam van de zeldzame vrede die voor een paar uur werd gedeeld te midden van het koude, bloedige landschap van de Ardennen. Door Fritz’ ervaring na te vertellen tijdens een reis naar Duitsland in 1985, spoorde president Reagan anderen aan hetzelfde te doen, “omdat niemand van ons ooit te veel kan horen over het opbouwen van vrede en verzoening”.

    Nadat de reeks Unsolved Mysteries midden jaren ’90 een aflevering produceerde waarin meer details werden gezocht over het weinig bekende verhaal, werd Fritz uiteindelijk herenigd met twee van de Amerikaanse soldaten voordat ze allemaal overleden. Ook zij hadden anderen altijd verteld over hun wonderbaarlijke kerstavond midden in de strijd en vroegen zich af wat er was gebeurd met de jongen die alleen met zijn moeder in het bos was. Sergeant Ralph Blank zei tegen Fritz: “Je moeder heeft mijn leven gered,” en met die troost zei de jongen, die nu een oude man was geworden: “Nu kan ik in vrede sterven. De moed van mijn moeder zal niet vergeten worden: ze liet zien wat goede wil doet, zeker wanneer mensen ervaren hoezeer zij op elkaar gelijken.”

    Zijn moeder, Elisabeth, zei in de loop der jaren tot aan haar eigen overlijden vaak dat “God aan onze tafel zat” tijdens die ijskoude nacht in het bos. En Fritz zei dat de gebeurtenis zijn kijk op het leven zo veranderde dat hij nooit ophield te denken aan “die zeven jonge soldaten, die elkaar als vijanden ontmoetten en als vrienden uit elkaar gingen, midden in de Slag om de Ardennen”.

    Als wij aan Fritz’ verhaal denken, worden we getroffen door een opmerkelijke waarheid: het zijn altijd de kleinste daden die uiteindelijk rimpelingen veroorzaken die groot genoeg zijn om een betekenisvolle verandering teweeg te brengen. Op elk moment op die kerstavond in ’44, tijdens enkele van de ergste wreedheden van de oorlog, had elk van die zeven soldaten oorlogszuchtig kunnen optreden uit uitputting, pijn, angst of haast. Een moeder en haar jonge zoon die onbekende woorden spraken tegen buitenlandse soldaten hadden onbedoeld een tragedie kunnen uitlokken. Een trio Wehrmacht-soldaten, woedend bij het zien van hun vijanden die ver van huis hun toevlucht zochten, had kunnen kiezen voor hetzelfde geweld en bloedvergieten dat de aarde achter de deur van de hut doordrenkte. In plaats daarvan bracht een ongewapende vrouw God in haar huis en nodigde zij degenen die haar kwaad hadden kunnen doen uit om de zegeningen van Jezus’ geboorte te delen. Door haar vastberadenheid en geloof verzekerde zij zich van vrede. Die heldendaad overtuigde niet alleen strijdende soldaten ervan hun wapens neer te leggen, maar inspireerde ook haar zoon voor de rest van zijn leven. Hij vertelde vervolgens over de moed van zijn moeder aan talloze anderen die in de volgende halve eeuw van zijn leven zijn bakkerij bezochten, die op hun beurt het verhaal en de les ervan aan talloze anderen doorvertelden. Zelfs de president van de Verenigde Staten midden in de Koude Oorlog greep het belang van deze wonderlijke gebeurtenis aan en deelde deze met miljoenen vreemden in een poging om voormalige vijanden in vrienden te veranderen. Geloof en kleine daden van moed kunnen de wereld veranderen. Daaraan herinnert Kerstmis ons allemaal. (Bron: http://www.frontnieuws.com van 26 december 2022)

    1. Tranen in mijn ogen bij het lezen van dat bijzonder ontroerend verhaal…! Indien dit grootschaliger zou gebeuren, zou het op Slag gedaan zijn met alle oorlogen & conflicten.. !

  2. De voorzegde chaos is nog maar pas begonnen en het gaat er al wild aan toe.

    De goede Pater Daniel Maes zendt zijn vaderlijke Kerst-beschouwing vanuit een ver land dat nog steeds beschoten en zelfs gebombardeerd wordt.

    De Amerikaanse republikeinse politici kunnen zonder meer de The House inpalmen, een unieke kans om tot ernstige pogingen te komen om Amerika terug op de sporen te krijgen, maar blijken hopeloos verdeeld, zelfs niet meer in staat om gedurende een enkele seconde samen voor de macht – hun eigen macht – te kiezen. Te zot voor woorden.
    Indien zij allen slechts voor 50 procent christelijk ingesteld waren kon Amerika zich weer oprichten. Niet dus. Er is in het geheel geen hoop meer.

    Sam Bankman voor wie de deuren van het Witte Huis altijd vrij openstonden strooide tien miljard gestolen dollars rond onder de ‘democraten’, werd slechts in schijn heel even voor een ‘democratische’ rechtbank geplaatst en op een borg van 250 miljoen gestolen dollars weer vrijgelaten in het huis van zijn ouders dat hij hen schonk met gestolen kryptogeld.
    Indien God en hemel niet bestaan hoeft niemand gewetensbezwaren te ondergaan en geniet men een ‘democratische’ hemel op aarde.

    Over Oekraïne valt niets zinnigs meer te vertellen, het gelijkt misschien nog het meest op het Syria van Pater Daniel; alleen christenen zijn nog de werkelijke inwoners ongeacht hoe hard zij bestookt worden.

    Ons eigen Belgenlandje bestaat alleen op papier dat nochtans dwingend zich laat gelden want we hebben een machteloze koning die zijn adeltitel wegschonk aan de koningin van Engeland – in 1830 nog echt machtig en heden niet meer bestaande – en we hebben talloze kostelijke politici allerhande die niets anders doen dan genieten van een inhoudsloze positie en met zijn allen samen de open poorten van de hel bewaken zodat geen zeldzame christen nog een kans zou kunnen vinden ze te sluiten.

    Maar inderdaad, de goede Pater Daniel Maes weet het prachtig te verwoorden, alleen de christenen kunnen nog echt feesten en met volle Goddelijk recht dat niemand hen ooit afhandig kan maken, zelfs niet indien gedood voor hun overtuiging.

  3. Kerstmis en het Kerstfeest zijn verworden tot een vreet en drankfestijn. Nergens wordt nog verwezen wat Kerstmis eigenlijk is, het feest van de geboorte van Christus maar daar mag niet meer naar verwezen worden, men zou de moslims kunnen kwetsen.

  4. @Daniel Meuleman,
    Echter,de oorzaal ligt ÓVERDUIDELIJK N I É T bij de moslims.
    De oorzaak is écht óverduidelijk Vaticanum II.
    De moslims kwamen pas ná Vaticanum II naar Europa.

Er is geen mogelijkheid (meer) om commentaar te geven op dit nieuwsbericht