Overwinning Erdogan gevaar voor de Christenen in Turkije – Trump feliciteert hem

Het resultaat van het recente referendum in Turkije is amper verbazend, behalve op één vlak. De president heeft effectief de meeste oppositie-mediakanalen uitgeschakeld, wat hem zeker heeft geholpen. Hij won in de landelijke en meer religieuze delen van Turkije en deed het minder goed in de grote steden en in de Koerdische regio’s, wat men zou verwachten. Hij heeft de keel van de Turkse democratie nog meer toegenepen, maar uit de geschiedenis blijkt dat Turkije nooit echt een democratie was. De Christenen in Turkije zien nu nog hardere tijden tegemoet.

Hij maakte een krachtige oproep tot Turks nationalisme, altijd een machtig middel, en toch was zijn overwinning eerder nipt, wat hij als een soort teleurstelling moet vinden. Echter, hij is niet in de stemming om toegevingen te doen aan diegenen die niet stemden voor de grondwettelijke veranderingen, en heeft reeds zijn vastberadenheid getoond om de doodstraf opnieuw in te voeren. Het referendum ging over het omzetten van Turkije van een parlementaire republiek naar een presidentiële; dit betekent dat Turkije niet langer zoals Italië zal zijn, een systeem waar de macht verdeeld is in verschillende constitutionele organen (die vaak leiden tot zwakke regeringen), maar meer zoals de Verenigde Staten of Frankrijk. Maar niet echt: de Amerikaanse grondwet is bekend voor zijn “checks and balances” (controles en balansen), terwijl de nieuwe Turkse manier van het afhandelen van kwesties de macht geconcentreerd zal zien tot een opmerkelijke graad in de handen van één man: meneer Erdogan. Reeds in 2016 haalde Erdogan het voorbeeld van Hitler aan als een “effectief presidentieel systeem”.

Heel wat commentatoren zien dit als de doodsteek voor de Turkse democratie. Maar ze zijn maar half juist. Turkse democratie was nooit een sterkte. Tot 1950 werd Turkije eerst geregeerd door Kemal Ataturk, de stichter van de republiek, en dan door zijn opvolger Ismet Inonu, die beiden regeerden als virtuele dictators. Inonu verliet het ambt na een algemene verkiezingsnederlaag in 1950, en werd opgevolgd door Celal Bayar als president. In 1960 organiseerde het leger een coup, en Bayar werd samen met zijn Premier Adnan Menderes gearresteerd, en de laatste werd veroordeeld tot de dood en opgehangen. Dit soort van geschiedenis is niet dat van een trotse democratie.

Dus zeggen dat Erdogan de Turkse democratie de keel toenijpt moet gezien worden in het licht van het feit dat Turkijke nooit werkelijk een democratie is geweest. Dus blijft het verrassend dat enkel de helft van de stemmers opteerde voor een autoritaire overheid. Gegeven de Turkse geschiedenis, zou men een mooiere overwinning verwacht hebben. Men moet eigenlijk eer bewijzen aan diegenen die niet voor de verandering hebben gestemd, de net geen 50% die Erdogan met consternatie aanschouwen en die Turkije meer Europees willen zien worden. Ze waren moedig om nee te stemmen, en ze zullen ervoor lijden in de toekomst, zo vreest men.

Wat kunnen we verwachten van het nieuwe autoritaire Turkije? In de eerste plaats, meer van hetzelfde. Meer journalisten zullen gevangen worden gezet voor het schrijven van de verkeerde dingen, en sommigen zullen vermoord worden voor het denken van de verkeerde dingen. Er zijn momenteel 81 journalisten in de gevangenis in Turkije, voor een variëteit aan anti-regeringsbeschuldigingen, wat Turkije het nummer één land ter wereld maakt voor het gevangen zetten van journalisten. En laat ons niet Hrant Dink vergeten, die vermoord werd terwijl hij een veroordeling onder ogen zag voor het durven vernoemen van de Armeense Genocide van 1915.

Opnieuw kunnen we niet hopen voor een verbetering in de houding van Turkijke t.o.v. de christelijke minderheid aldaar. De steun voor Erdogan komt van het traditioneel gelovige en nationalistische Anatolische centrale deel van het land, en dit is een kiesdistrict dat niet van het Christendom houdt, om het op z’n zachtst te zeggen. Aanvallen tegenover christenen zijn niet ongehoord in dit land, en jammer genoeg lijken ze steun te krijgen van de overheid. Christenen, en in het bijzonder de bekeerlingen, zien een harde tijd tegemoet in het nieuwe autoritaire Turkije.

Afgelopen maandag telefoneerde president Trump met Erdogan en feliciteerde hem met zijn overwinning. Nadat Trump de legerbasis van Assad had gebombardeerd, was Erdogan één van de eersten om die aanval toe te juichen. Trump bedankte hem naderhand voor zijn steun.

Bron: Catholic Herald; NYTimes